Jak właściwie zaprojektować i przygotować do wydruku okładkę?

Jednym z projektów, który możesz zlecić profesjonalnej drukarni, jest książka. Jednak aby jej wykonanie spełniło Twoje oczekiwania, wydrukowana treść musi być oprawiona w dopasowaną okładkę. Jak ją zaprojektować?

Projekt i przygotowanie okładki do druku

Każdy, kto chociaż raz w życiu miał w ręku jakąkolwiek książkę, wie, że może być ona oprawiona w okładkę miękką lub twardą. W zależności od tego, którą wybierzesz, będziesz musiał odpowiednio przygotować jej graficzny projekt.

Jednak – bez względu na grubość okładki – każda z nich ma front, tył oraz grzbiet. Inne parametry projektu są uzależnione od wybranego wariantu okładki i wynikają ze sposobu jej wykonania.

Projekt okładki miękkiej

Okładka miękka jest drukowana arkuszami. Wydrukowany projekt zwykle jest foliowany. Tak przygotowana okładka wraz z wydrukowaną treścią książki w formie bloku obrabiana jest w oklejarce. Wówczas okładka jest zaginana we właściwych miejscach (powstaje grzbiet i tzw. biga otwierająca i zamykająca). Na samym końcu zawartość książki jest wklejana w okładkę, a sama okładka zostaje dopasowana do wymiarów publikacji.

Jednak aby okładka została wydrukowana i wklejona prawidłowo, konieczne jest właściwe przygotowanie jej projektu graficznego, w którym należy uwzględnić kilka zasadniczych kwestii.

Zasady przygotowania projektu okładki

Po pierwsze, projekt okładki musi mieć nadane odpowiednie wymiary. Jak je ustalić? Wprawdzie grubość samego grzbietu może wyliczyć introligator na podstawie liczby stron książki i gramatury papieru. Jednak bez większych trudności również sam będziesz w stanie określić jego wymiary. Wystarczy, że zmierzysz grzbiet bloku kartek książki o takiej samej liczbie stron, jaką mieć Twój projekt.

Możesz wykorzystać do tego zwykłą linijkę. Jednak jest to sposób najprostszy i niezbyt dokładny. Dlatego do oceny grubości grzbietu książki konieczne jest określenie gramatury papieru, na jakim ma być wydrukowana treść.

-Gramaturę papieru należy przemnożyć przez liczbę stron oraz dodać ok. 1-1,15 mm – wyjaśnia Ryszard specjalista od grafiki w firmie Kserkop sp. z o.o. – Te dodatkowe milimetry zapasu konieczne są do wykonania dwóch zagięć pod kątem 90^o, tzw. big – dodaje.

Grubość grzbietu musisz uwzględnić w rozmiarze projektu programie graficznym. Przykładowo, jeśli planujesz wydrukować książkę w formacie A5 (148 mm x 210 mm), to jej projekt graficzny powinien mieć 210 mm wysokości i 306 mm szerokości (front + grzbiet + tył okładki = 148 mm + 10 mm + 148 mm). Sam grzbiet powinieneś zaznaczyć w projekcie liniami pomocniczymi. Podczas projektowania okładki nie możesz również zapomnieć o ustawieniu spadu (min. 3 mm) oraz marginesów bezpieczeństwa. Będą one szczególnie ważne, kiedy na okładce będziesz chciał umieścić grafikę bądź tekst.

-Należy również pamiętać o tym, że 5-8 mm od grzbietu okładki jest biga otwierająca – podkreśla Ryszard, specjalista od grafiki w firmie Kserkop sp. z o.o. – Jeżeli umieścimy np. tekst na pierwszej stronie okładki odsunięty od grzbietu 4 mm to okaże się, że jest on w miejscu załamania się okładki i będzie nieczytelny – uczula.

Projektowanie twardej okładki

Wykonanie twardej okładki przebiega zupełnie inaczej niż w przypadku jej miękkiego wariantu. Wyróżnia się w niej oklejkę (zewnętrzna, wydrukowana – w wielu przypadkach na kredzie mat 135-150 g – i ofoliowana część), która jest przyklejana na tekturę. Blok książki i okładkę łączy się za pomocą wyklejki. Z reguły jest to niezadrukowany papier (offset o gramaturze ok. 160 g), aczkolwiek nic nie stoi na przeszkodzie, aby ją zadrukować. Wyklejka dodatkowo maskuje miejsce połączenia zawijek oklejki.

Ze względu na odmienny sposób wykonania oprawy twardej, jej projekt graficzny również trzeba wykonać zupełnie inaczej niż w przypadku miękkiej okładki. Przede wszystkim projekt musi mieć większe rozmiary. W przypadku twardej okładki określenie jej wymiarów nie jest tak proste. Dlatego warto poprosić drukarnię o przesłanie jej rozrysu, który ułatwi pracę nad projektem. Będziesz miał w nim nie tylko podane wymiary projektu, ale również oznaczony grzbiet książki i tzw. wpalenia na jego krawędziach (charakterystyczne wgłębienia przy grzbiecie).

-Między oprawą miękką i twardą zawsze będzie różnica w grzbiecie – podkreśla Ryszard specjalista od grafiki w firmie Kserkop sp. z o.o. – Przy małym grzbiecie (węższym niż 5 mm) nie stosuje się twardej oprawy, gdyż nie jest możliwe wykonanie takiej w produkcie. Jeżeli oprawa jest twarda, przy wyliczaniu grzbietu należy wziąć pod uwagę grubość tektury użytej w okładce – dodaje.

W przypadku twardej okładki ważną kwestią jest również zastosowanie o wiele szerszego spadu. Ponieważ oklejka jest klejona na tekturze, spad pełni nie tylko funkcję ochronną dla całego projektu, ale jest jednocześnie zawijką pozwalającą na odpowiednie zamocowanie oklejki.

Umieszczając grafiki i napisy w projekcie okładki, powinieneś się kierować takimi samymi zasadami jak przy każdym projekcie graficznym (zachowanie marginesów bezpieczeństwa od newralgicznych części okładki, np. wpalenia).

biga otwierająca biga zamykająca druk wysokonakładowy grubość grzbietu oklejka okładka okładka miękka projekt graficzny książki projekt miękkiej okładki projekt okładki projektowanie twardej okładki rozrys spad twarda okładka wpalenie wydruk książki

Ostatnio zmodyfikowane: 6 listopada, 2017